Ürün Geliştirme

İşletme ve mühendislikte, yeni ürün geliştirme (New Product Development), pazara yeni bir ürün getirme, mevcut bir ürünü yenileme veya bir ürünü yeni bir pazara sunma sürecinin tamamını kapsar. NPD’nin merkezi bir yönü, çeşitli ticari hususlarla birlikte ürün tasarımıdır. Yeni ürün geliştirme, genel olarak bir pazar fırsatının satışa hazır bir ürüne dönüştürülmesi olarak tanımlanır. (1)

Eğer mevcut bir ürün var ve üzerinde geliştirme yapılacak ise prosesi ürün geliştirme olarak tanımlamaktayız. Yeni bir ürün oluşturulacak ve piyasaya sunulacak ise o prosesin tümü (!) “Yeni Ürün Geliştirme” olarak tanımlamaktayız.

Yeni ürün Geliştirme ürün tasarım çalışmalarının hepsini kapsayarak ilave olarak tasarım merkezli olmaktan uzaklaşmaktadır.

Örneğin; eski teknolojiye dayalı bir araç motorunun 6 silindirli yakıt pompası tedariki ve bakımında ciddi sıkıntılar mevcut. Pompa tedarik eden firma artık üretimi yapmamakta mevcut olanlarda bakım proseslerinde toleransları yakalanamamaktadır. Pompada kullanılan yedek parçaların da yeni olarak tedarik imkânı bulunmamaktadır. Bu durumda eldeki 6 silindirli motorların kullanılamaz hale gelmesi söz konusudur. Aynı teknolojiye sahip bulunan 16 silindirli motorlarda ise kullanılan yakıt pompaları ve yedek parçaları konusunda tedarikine devam etmektedir.

Mevcut bir ürünün güncellenmesi, rekabetinin güçlendirilmesi, pazar payının korunması gibi amaçlar ile geliştirilmesi tasarım odaklı çalışmalardır.  Firmanın gerek ürettiği gerekse ticaretini yaptığı ürünlerin bir tasarım ve mühendislik eleğinden geçirilerek geliştirilmesi çalışmasıdır. Bu çalışmada malzeme, mekanizma, görsellik, üretim yöntemleri, dayanım gibi tasarım merkezli çalışmalar gerçekleştirilir.

Güncellemelerin ve geliştirmenin alt yapısını rakip ürünlerin incelenmesi ve yorumlanması oluşturur. Ürün SWOT (Strength Weakness Opportunity Threat) analizi yardımı ile geliştirmeye açık alanlar, fırsatlar net bir şekilde belirlenerek yapılacak çalışmanın yol haritası oluşturulur. Benzer veya rakip ürünlerin mekanizma detayları, formları, malzeme ve üretim özellikleri gibi şifreleri geriye dönük mühendislik çalışmaları ile elde edilmektedir. 3 Boyutlu Ölçüm

Geriye Dönük Mühendislik  çalışmaları sayesinde 16 silindirli motorların yakıt pompaları incelenerek bu yapının 6 silindirli yapıda kullanılabileceği, yapılacak olan geliştirmeler ile yedek parça sorunun ortadan kaldırılacağı, imalatın yerli imkanlar ile çok daha uygun maliyet ile karşılanacağı analizi yapılmıştır. 3 Boyutlu Ölçüm yardımı ile geliştirme çalışmalarında dayanım, malzeme, özel prosesler geliştirilerek ürünün geliştirmesi gerçekleştirilmiştir.

Bu ve benzer çalışmaları savunma sanayi, havacılık, otomotiv, medikal sektörler başta olmak üzere sanayimiz yaygın olarak kullanmaya başlamıştır.

Ürünün piyasadaki rakiplerine göre konumlandırılması. Ömür beklentileri, yeni pazarlar ve hedeflerin belirlenmesi, mevcut müşterilerin geri dönüşümleri, ürünün geliştirme fırsatları detaylı olarak oluşturulur.  Bu bilgiler yapılacak çalışmaların temelini oluşturacaktır. Tasarım ve mühendislik desteği ile yapılacak olan çalışmanın hedeflerinin netleşmesine ve daha fazla amaca yönelik odaklanmayı sağlayacaktır.

Genelde firmaların süreçlerinde, projelerinde kullanılan analiz yöntemi ürün üzerinden oluşturulur. Yapılan market analizinin verilerinin temel alındığı bu analiz ürünün güçlü ve zayıf yanlarını belirlemede, ürün geliştirme fırsatların ve ürünün hayat döngüsüne yönelik tehditlerin listelendiği bir çalışma yapılır. Bu çalışmanın amacı geliştirmede öncelik konularının belirlenmesi geliştirmenin hangi seviyede uygulanacağı saptanır. (2)

Ürünün geliştirme aşamalarının detayları ve hangi çalışmaların nasıl yapılacağının yol haritası bu aşamada belirlenir. Geliştirme Doğrulama, Dokümantasyon, Tedarik, Üretim, İyileştirmeler gibi çalışmaların detayları oluşturulur.

Yol haritası belirlenmiş olan ürünün malzeme revizyonları, üretim yöntem güncellemeleri, montaj ve bakım iyileştirmeleri, tüm alt parçaları ile bilgisayar destekli tasarım çalışmaları yapılır. Ürünün fonksiyonunu yerine getirebilmesi için sağlamlığı, çalışma şartlarına – standartlara uyumluluğu göz önüne alınarak detaylandırılır. Kritik değerler için de doğrulama çalışmaları yapılır. Bu çalışmada malzeme, üretim ve montaj toleransları, kalite gereksinimleri ile ambalaj detayları ve özellikleri geliştirilmektedir.

Mekanik tasarımın sonucunda oluşturulan ürünün gerek çalışma – çevre şartları gereksinimleri, ömür belirlenmesi ve onaylanması, fonksiyonunun tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi için yapılan çalışmalardır. Bu çalışmalarda sahada kullanım ve test için ürün prototip olarak üretilir. Prototip üretimi gerçek malzemeden ölçülerine ve toleranslarına uygun olarak gerçekleştirilir. Kullanım yeri ve amacına bağlı olarak benzer malzemeler ve yöntemlerde tercih edilebilmektedir. Gene kullanım yerin ve amacına bağlı olarak ürünün testlerinin fiziksel ve/veya simülasyon ile yapılması da bir doğrulama çalışmasıdır. Böylece mekanik tasarımın ömür dayanım ve fonksiyonunu gerçekleştireceği onaylanır. Doğrulamaların sonuçlarına göre ürünün optimizasyonu gerçekleştirilmektedir.

Ürünün kullanım amacına göre alması gereken sertifikasyonlar, teknik belgeler üzerinde gerekli olabilecek revizyonlar gerçekleştirilir.

Ürünün amacına ve kullanım yerine bağlı olarak seçilen üretim yöntemi güncellenerek daha yüksek teknolojiye dayanan üretim yöntemine dönüştürülebilir. Tasarım aşamasında göz önüne alınan toleranslar ve tolerans yığın analizi sonuçları göden geçirilerek gerekli üretim ayarlamaları gerçekleştirilir.

Ürünün hayat döngüsü içerisinde geliştirme çalışmaları hem ürünün sürdürülebilirliğini hem de rekabet avantajını arttırmaktadır. Piyasa payı yüksek, bu payını sürdürebilen, rakiplerine öncülük edebilecek ürünlerin tasarımları tecrübeli, kendilerini sürekli geliştiren, yeni fikirlere açık ve yüksek teknolojiye hâkim, projelerini sonuna kadar takip eden ekipler ile gerçekleştirilmesi gereklidir.